تابلو برق فشار ضعیف چیست؟
تابلو برق فشار ضعیف یکی از مهم‌ترین اجزای شبکه‌های توزیع برق در سیستم‌های صنعتی ، ساختمانی و تجاری است که وظیفه مدیریت،
کنترل و توزیع انرژی الکتریکی با ولتاژ پایین (کمتر از 1000 ولت AC یا 1500 ولت DC) رابر عهده دارد. این تابلوها به عنوان نقطه اتصال و حفاظت
تجهیزات الکتریکی در مدارهای مختلف عمل کرده و تضمین‌کننده ایمنی کاربران و عملکرد صحیح سیستم هستند.
کاربرد تابلو برق فشار ضعیف
تابلوهای برق فشار ضعیف در مکان‌های مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرند، از جمله:
ساختمان‌های مسکونی، اداری و تجاری
کارخانه‌ها و کارگاه‌های صنعتی
بیمارستان‌ها و مراکز درمانی
مراکز داده و فناوری اطلاعات
پالایشگاه‌ها و نیروگاه‌ها
در این مکان‌ها ، تابلو برق وظیفه توزیع برق از منبع اصلی (مانند ترانسفورماتور یا ژنراتور) به مدارها و تجهیزات مصرفی را دارد و در صورت بروز
اشکال، نظیر اتصال کوتاه یا اضافه بار، سیستم حفاظتی آن وارد عمل می‌شود.
اجزای اصلی تابلو برق فشار ضعیف
یک تابلو برق فشار ضعیف از بخش‌های مختلفی تشکیل شده است که هر کدام نقش مهمی در عملکرد کلی آن ایفا می‌کنند:
بدنه (Enclosure)
بدنه تابلو معمولاً از فلز مقاوم مانند ورق گالوانیزه یا فولاد رنگ‌آمیزی شده ساخته می‌شود تا در برابر زنگ‌زدگی ، رطوبت ، گرد و غبار و ضربه
مقاومت داشته باشد. سطح حفاظتی آن با استاندارد IP مشخص می‌شود.
کلیدهای حفاظتی
کلیدهای مینیاتوری (MCB) ، کلیدهای اتوماتیک (MCCB) و کلیدهای نشتی جریان (RCD/RCBO) از جمله تجهیزات حفاظتی هستند که در برابر
اتصال کوتاه و اضافه بار عمل می‌کنند.
شینه‌های برق (Busbar)
شینه‌ها میله‌های مسی یا آلومینیومی هستند که وظیفه انتقال جریان برق بین قسمت‌های مختلف تابلو را دارند . طراحی صحیح و عایق‌کاری
مناسب آنها از اهمیت بالایی برخوردار است.
کنتاکتور و رله
در تابلوهای کنترلی و موتوری، از کنتاکتور برای کنترل روشن/خاموش کردن موتور و از رله‌ها برای کنترل فرمان استفاده می‌شود.
ترمینال‌ها و سیم‌کشی
ترمینال‌ها برای اتصال ورودی و خروجی استفاده می‌شوند و سیم‌کشی داخلی باید مطابق استانداردها ، با رنگ‌بندی و شماره‌گذاری مشخص
اجرا شود.
سیستم تهویه و خنک‌کننده
برخی تابلوها، به‌ویژه در محیط‌های گرم یا دارای بار بالا، به سیستم تهویه یا فن برای کاهش دمای داخل تابلو مجهز هستند.
انواع تابلو برق فشار ضعیف
تابلوهای فشار ضعیف بسته به نوع کاربرد و محل نصب به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند:
تابلو اصلی (Main Distribution Board – MDB)
این تابلو برق به عنوان نقطه توزیع اصلی در یک سیستم برق‌رسانی استفاده می‌شود و برق ورودی از ترانس یا ژنراتور را دریافت و به تابلوهای
فرعی ارسال می‌کند.
تابلو فرعی (Sub Distribution Board – SDB)
برق را از تابلو اصلی گرفته و به صورت موضعی بین مصرف‌کننده‌های مختلف توزیع می‌کند.
تابلو کنترل موتور (Motor Control Center – MCC)
برای کنترل و حفاظت موتورها در کارخانه‌ها کاربرد دارد و معمولاً شامل کنتاکتورها، رله‌های حرارتی و اینورتر است.
تابلو بانک خازنی (Capacitor Bank Panel)
برای اصلاح ضریب قدرت (Power Factor) و کاهش هزینه‌های برق در صنایع مورد استفاده قرار می‌گیرد.
تابلو PLC یا کنترل اتوماتیک
از PLC (کنترل‌کننده منطقی برنامه‌پذیر) برای کنترل فرایندهای صنعتی استفاده می‌شود و معمولاً در کارخانه‌ها کاربرد دارد.
استانداردها و نکات طراحی
طراحی تابلو برق فشار ضعیف باید بر اساس استانداردهای بین‌المللی مانند IEC 61439، IEC 60529 و استانداردهای ملی مانند ISIRI صورت
گیرد. از نکات مهم در طراحی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
انتخاب ظرفیت مناسب کلیدها و شینه‌ها متناسب با بار مصرفی
رعایت فاصله‌های ایزولاسیون و جلوگیری از تداخل الکترومغناطیسی
قابلیت توسعه تابلو در آینده
نصب تهویه یا خنک‌کننده در صورت نیاز
رعایت اصول ایمنی برق، از جمله استفاده از تجهیزات زمین (ارت)
مزایای استفاده از تابلو برق فشار ضعیف
استفاده از این تابلوها مزایای بسیاری دارد که مهم‌ترین آنها عبارتند از:
افزایش ایمنی برای اپراتورها و تجهیزات
توزیع بهینه و مطمئن انرژی برق
امکان کنترل و نظارت بر تجهیزات
قابلیت قطع سریع مدار در صورت بروز خطا
کاهش هزینه‌های نگهداری و تعمیرات
جمع‌بندی
تابلو برق فشار ضعیف یکی از اجزای حیاتی در سیستم‌های برق‌رسانی است که نقش مهمی در کنترل، توزیع و ایمن‌سازی برق مصرفی دارد.
با توجه به اهمیت بالای این تجهیزات، طراحی، نصب و بهره‌برداری صحیح از آنها باید با رعایت استانداردهای مهندسی و ایمنی صورت گیرد. با
پیشرفت تکنولوژی، تابلوهای برق نیز به سمت هوشمندسازی، کنترل از راه دور و مانیتورینگ پیشرفته در حال حرکت هستند که آینده‌ای قابل
اعتماد و ایمن‌تر را برای سیستم‌های برقی رقم می‌زند.
برای مشاوره وخریدبامادرارتباط باشید.
